Marjan de Visser obtains the Masters of Museology degree

A board of two examiners, one of whom being an external party, independently evaluated my MDP thesis. This evaluation has culminated in the average mark of 75%.

Remark of one of the examinators:Hester Dibbets, Cours director, International Master's Degree Programme in Museology

‘This nicely presented thesis is written and edited with devotion andcare. I have great respect for the systematic way by which the author tried tountwine step by step the  valueassessment of historic houses in private ownership. I also respect that the authorapparently attempted to relate/connect the literature to the case studies. And last but lot Least, I like the way in which the reader is taken along through the text’.

Beheer en behoud stoomschip ss Rotterdam

Vandaag samen met de vrienden van de ss Rotterdam bijeen gekomen voor het project 'beheer en behoud van de kunstwerken op het schip'. Het was de afsluiting van de eerste fase: een conditie en schade inventarisatie. Alle kunstwerken zijn bekeken op staat en schades en zijn gefotografeerd. De eerste preventieve maatregelen zijn afgevinkt van de 'to-do' lijst. Mijn taak waarbij ik de vrienden mocht leren kijken naar materie, condities en risico factoren is geslaagd. Het is tevens de opstart van fase twee: registratie in Adlib. Hiervoor hebben de vrienden Sandra van Berkum benaderd. Zij schreef al eerder over het schip.

Tijdens de rondgang bekeken we de uitgevoerde preventieve maatregelen en ontstond een discussie over mogelijke actieve conservering aan een van de werken. Een van de preventieve maatregelen was een door de vrienden zelf ontworpen en uitgevoerde drempel voor een kunstwerk dat voorkomt dat de stoelen niet tegen het kunstwerk aan komen. Daarna bekeken de vrienden hetzelfde kunstwerk waaraan enkele 'essentiële' onderdelen ontbreken. De discussie ging over het wel dan niet aanvullen van deze delen. Ik introduceerde daarbij de term 'Slow Conservation', waarbij de aandacht ligt bij het verzamelen van zo veel mogelijk documentatie, voor en tegen punten en een lange discussie voordat wordt overgegaan tot een conservering.

Koos Sanderse toont de getroffen preventieve maatregel.

De voor en tegens van een mogelijkheden van actieve conservering worden besproken.

Restauratie: perceptie, beslissing en behandelingen. Wij doen het in Nederland goed! Toch?

Bill Wei is onderzoeker bij de Rijksdienst voor het cultureel Erfgoed van het Ministerie OCW. Bill onderzoekt of in Nederland de “juiste” beslissingen worden genomen bij restauraties van objecten.

Om er achter te komen hoe in Nederland de professionals hierover denken organiseerde hij op 24 november 2011 een Socrates dialoog voor 80 deelnemers uit zeven disciplines: collectiebeheerders, conservatoren, curatoren, kunsthistorici, museumdirecteuren, natuurwetenschappers en restauratoren.

Filosoof Erik boers van Het Nieuwe Trivium begeleide deze voor ons nieuwe vorm van dialoog waarbij de deelnemers in vier rondes samen op zoek gaan naar de vraag die achter de vraag verscholen zit.

Ronde 1: korte betogen over het thema. Iedereen werd uitgenodigd een kort betoog te houden van over thema van ongeveer anderhalve minuut (in groepvorm).

Ronde 2: casus kiezen en verkennen. Casus inbrengers de ruimte om hun casus te presenteren zodat de deelnemers een casus konden kiezen en informatieve vragen te stellen.

Ronde 3: casus bespreken.  Iedereen moest antwoord geven op de vragen “wat zou ik in alle oprechte voelen, denken, doen in dit geval? Wat is mijn antwoord op de vraag? En waarom voel ik wat ik voel, denk wat ik denk en doe wat ik doe?”, en hierover in gesprek gaan.

Ronde 4: essentie en daaruit voortkomende onderzoeksvragen. Iedereen schrijft in 3 zinnen waar volgens hem de essentie van de casus over gaat en leest het voor aan de groep. Hieruit werden twee fundamentele onderzoeksvragen geformuleerd en op Twitter gezet: Socratesrestaur.

Er waren zeven groepen zodat Bill veertien fundamentele onderzoeksvragen gepresenteerd kreeg. Zichtbaar blij nam hij ze in ontvangst.Wat heb je opgemerkt en beleeft? Het is fijn om met verschillende disciplines om de tafel te zitten en elkaars vragen en visie te horen en daarop te mogen reageren. In bijeenkomsten waar wordt gevraagd aan de deelnemers om actief te participeren merk ik dat iedereen zich prettiger voelt en er meer resultaten worden geboekt. Je geeft iets en je krijgt tachtig maal iets terug. Win Win!

de lunch

Erik Boers en Saar Frieling

MCP mixing surfactant: Sodium Deoxycholic acid

Sodium Deoxycholate acid is a surfactant (detergent) that can be used as a component for both cleaning and removal of old varnish and is part of my MCP set (Modular Cleaning Programme). I love mixing this surfactant that consist of the components Deoxycholate acid and Sodium hydroxide 10%. During the process it goes through various stages that look wonderful. You need patience for it but you will be rewarded. It starts with adding the white powdery deoxycholic acid in demineralised water, slowly wetting the powder on the stirring plate. A creamy white substance is formed. Sodium Hydroxide 10% is added and the following hours a slimy substance is formed. But finally the acid is solved and the solution is cleared!

adding DOA in demiwater

stir well with patience

adding NaOH

the last stage: it becomes transparent

 

  Properties of Sodium deoxycholic acid:

• Alternative Names: Sodium deoxycholic acid; deoxycholate, sodium salt
• Chemical Name: 3, 12-α-Dihydroxy-5β-cholan-24-oic acid, monosodium salt
• Molecular Weight: 414.6g
• Detergent Class: Ionic (anionic)
• Aggregation Number: 5 (average)
• Micelle Molecular Weight: 2000g (average)
• Critical Micelle Concentration (CMC): 2 to 6mM (0.083 to 0.249%, w/v)
• Cloud Point: Unknown
• Dialyzable: Yes

Modular Cleaning Programme in practice

Recently a colleague, Judith Bohan who is an interior conservator, called for help. She is working on a project at Haarlem Station. Here the third class waiting room is to be conserved. I was asked for my expertise on cleaning and removing old yellowed and cracked varnish on the beams. I did tests using my Modular Cleaning Programme. In less than two hours we had tested both cleaning and removal and knew what were the best steps to take. We could do a great job, in removing varnish  without damaging the red band. My newest challenge is to calculate how much mixture we need.

testing

final result by Judith Bohan

Verf hechten

Samen met restaurator Beatriz Verissimo Mendes aan het werk op lokatie. Dit schilderij heeft waterschade opgelopen. Het gevolg is krimping van het linnen en een slechte hechting van de grondering aan het linnen. Hierdoor heeft de verflaag langs de randen losgelaten. Waarbij sommige schilfers op staan en andere al zijn verdwenen. Het schilderij zal in het atelier worden gerestaureerd. Voordat het op transport gaat, wordt eerst de verf vastgezet. Samen de hele dag gewerkt, gebogen over de verflagen, op de knieën. Het eerste resultaat is goed.

Along with painting conservator/ restorer Beatriz Verissimo Mendes we conserved a painting on location. This painting has water damage and will be restored in the workshop. But before it can be transported we had to consolidate the loose and flaking paint layer. Together, working all day, bent over the paint, on your knees that became very painful. The first result is good. 

To be continued.

Marjan de Visser

Beatriz Verissimo Coutinho Mendes

before consolidation

after consolidation

Rosalijn van IJken Metaalrestauratie

Mijn collega Rosalijn restaureert metaal. Omdat wij werken in verschillende disciplines binnen de restauratie is het juist zo interessant om kennis uit te wisselen. Zij vertelt mij over de werking van metaal, wat ik kan toepassen in mijn 0-metingen bij Musea dat ik uitvoer in samenwerking met het Erfgoedhuis Zuid Holland. Ik adviseer Rosalijn over de MCP en het gebruik van vernissen. 

Rosalijn was op de middelbare school al gefascineerd geraakt door de verschillende eigenschappen van metaal en hoe deze kunnen veranderen in legering. Daarom volgende ze de studie goud- en edelsmeden te Amsterdam in 2000-2003. Daarna heeft ze nog twee jaar museologie gestudeerd 2003-2005 aan de Reinwardt Akademie, net als ik. Maar deze studie heeft ze afgebroken om metaalrestauratie te gaan studeren 2005-2009. Sinds december 2008 werkt ze als zelfstandig metaalrestaurator on de de naam Metaalrestauratie Van IJken. Ze huurt een werkplek in het atelier van Museum Boerhaave waar ze historische en moderne voorwerpen behandel. Op het moment is ze o.a. betrokken bij de restauratie van De Leidsche Sphaera, een 17e eeuws planetarium uit de collectie van Museum Boerhaave. 

Rosalijn van IJken at the right.

Rosalijn van IJken restores metals, since childhood she was interested in metals and the properties of alloy. She is a young independent restorer that works together with the Museum Boerhaave on the Leidsche Sphaera, the 17^th planetarium of the museum collection. Recently she came to visit my studio to exchange knowledge of our specific professions.

schilderij reinigen MCP in Practice

Ook zonder computerprogramma is de methode van MCP eenvoudig toe te passen. Hoe vaker je het gebruikt hoe sneller het testen gaat. 

Plaats de potjes in de juiste volgorde, zet de mengbekertjes klaar met pipetjes, potlood bij de hand en starten! 

de opstelling.

Modular Cleaning Program practical cours by Chris Stavroudis

After the theoretical part of September 1 and 2 (see publication below', 16 restorers of all disciplines came together at the SRAL in Maastricht, to learn how the MCP programme works in practice. Kate Bangerter and Marjan de Visser took their home/made MCP kit and tested it on the spot with the aid of Chris.

Besides that we all made new mixtures to make a kit for everybody. It was a hard working four days….in which we got divided in groups and mixed the five orthogonal components. They are water, pH buffer, chelating agent, surfactant and gelling agent. Besides that we mixed a solvent set and a Pemulen set.

During the workshop we tested the system of the set, and discussed the results.

We all went home with our own sets and can get started.

I was exhausted but satisfied, right now I already feel very confident with this method. I helps you in speeding up cleaning tests and making the recipe you chose, in every amount you want.

All restorers togehter. Chris is at the back row right behind Marjan in the blue-white stripe shirt. 

putting the mixture in bottels and label them...

The Modular Cleaning Program (MCP) lecture by Chris Stavroudis, September 2011 Amsterdam

For the Aqueous Cleaning Method by Richard Wolbers, painting restorer Stravoudis developed a
computerized Modular Cleaning Program (MCP) to make the method efficient and accessible.

On the first and second of September Chris gave lectures on how to use
the computer program and the aqueous chemistry.

Next week a small group of restorers of different disciplines will start
making their own MCP cleaning test sets and take the first steps in using it.

Kate Bangerter and Marjan de Visser are participating.

Chris Stavroudis explains the MCP, September 2, 2011

To be continued...

Scheuren in het linnen hechten 3

Het gescheurde linnen aan de achterzijde verstevigen met geregen chirurgische draad. Daarna de afgebroken draden hier tussendoor weven en lijmen.

Mistlining of paintings

After testing we made up our findings and conclusions, resulting in lining two paintings using different lining canvas. The first lining we used a fine linen canvas, and the second painting was lined with a thin polyester fibre tissue. Both results were satisfying. Unfortunately it was Maggie (Margaret Barcovic) last day of her internship. Good luck back home in the USA Maggie!

koude lagedruk bedoeking van een schilderij

BEVA filling

 Beatriz Veríssimo is cooking and pouring the pigmented fillings based on  Beva and Wax adhesive.

Experimenting with Mist-lining

Maggie and Marjan tested an alternative for lining damaged canvases called "Mist-lining". This picture shows our low-pressure vacuum set-up. We tested different types of damaged and prepared textiles (colored strips in the photo) on a variety of lining canvases. Mist-lining is a great option--it was a very interesting and successful experiment!

SRAL Filling & Retouching, 23rd May 2011 Maastricht

Maggie and Marjan spend a very good day on this symposium organised by Stichting Restauratie Atelier Limburg. Kate Seymour gave a splendid lecture on fillings. The SRAL developed a very flexible and user’s friendly filling using BEVA. During lunch, networking and sunshine was a fruitful combination. 

de Nacht van Kunst en Wetenschap Groningen 4 juni 2011

Marjan de Visser heeft op de Nacht van Kunst en Wetenschap een presentatie gegeven over 'het verhaal achter Jan Wiegers' Music Hall'. Hierin heeft ze bewijsmateriaal geleverd dat een geheim onthult!

Word Vervolgd!

Scheuren in het linnen hechten 3

Louise Wijnberg van het http://www.stedelijk.nl, werkte in de jaren 90 van de 20e eeuw samen met haar collega Elisabeth Bracht en een externe restaurator aan de reparatie van 15 meter scheur in het schilderij Cathedra door Barnett Newman.
De gehanteerde methode is onder andere het rijgen van chirurgische draad. In een tweedaagse workshop bracht ze ons de beginselen van deze techniek bij.

het maken van eigen gebogen naalden

rijgen van de scheuren

TEAR REPAIR: Scheuren in het linnen hechten 3

Workshop ‘Tear repair’ by Ulricke Fischer Conservation and Science Departments from Doerner Institute Munich. The tear repair technique was developed by Professor W.  Heiber from Hochschule fur Bildende Kunst in Dresden.

Weaving broken treats using dental tools, creates strong bonds, but is a difficult and time consuming job. During the workshop I consentrated on repairing sharpcuts using ‘the trecker’. Another invention by Heiber, that helps holding the treats together. Although it gave a good result, I still have to improve my skills. 

voor test hechten van de draad

test hechten van de draad

Vorige week heeft Marjan de Visser de workshop ‘tear repair’ op de SRAL gevolgd. Deze werd gegeven door Ulricke Fischer van het Doerner Institute te München. De weef techniek waarmee scheuren in de textiele drager worden ‘herweven’ is aan haar overgedragen door Professor W.  Heiber van Hochschule fur Bildende Kunst in Dresden. Bij deze techniek worden de gescheurde weer met elkaar verweven hierbij hanteert de restaurator zowel tandarts- als zelf gemaakte gereedschappen. Deze methode leidt niet alleen tot het herstellen van de weefstructuur en geeft een sterke hechting van de scheur. 

'Het is niet een techniek die je direct onder de knie hebt. Tijdens de workshop concentreerde ik me op het herstellen van een scherpe snee in  het linnen waarbij ik `de trecker' heb gebruikt, een ingenieuze uitvinding van Heiber, die helpt om de draden bij elkaar te houden tijdens het lijmen van de draden. Hoewel het een goed resultaat gaf, moet ik mijn vaardigheden nog verder verbeteren.'

'de trecker' mijn eerste kennismaking

Marjan de Visser geeft presentatie aan kunstenaars in TENT 12 mei 2011

TENT Rotterdam 12 mei 2011

Naar aanleiding van de tentoonstelling 'Every Picture Tells a Story' in TENT Rotterdam georganiseerd door Willy Stehouwer, besloten Willy en Marjan om een bijeenkomst te organiseren. Het doel was om samen met de kunstenaars die deelnamen aan de tentoonstelling  informatie uit te wisselen over materialen en technieken. De aandacht ging uit naar problemen die  kunstenaars ervaren in hun werk en hoe de restaurator schilderijen een bijdrage leveren kan bij het oplossen hiervan.Het werd een bijeenkomst van drie uur, waarbij Marjan ingezonden vragen en foto's van schilderijen besprak. Dit leverde interessante gesprekken op. Eveneens toonde Marjan de conservering van het schilderij 'Siegfried vergisst Brünhilde' van de kunstenaar Anselm Kiefer. De aanwezige kunstenaars waren onder andere Bert Frings, Hidde van Schie, Katrijn Verstegen, Isolde Venrooy, Edwin Jans en Remko van Drongelen. 

Conditierapporten opstellen- making condition reports

Cobra Art of Stedelijk Museum Schiedam is on the move again!  Zentrum Paul Klee, Bern, Switzerland made a exhibistion around klee and CoBrA called ‘A - A Child's Play’. From may 24  to September 5, 2011.

Then it starts travelling to Louisiana Museum of Modern Art, Humlebaek in  Denmark  from September 30, 2011 - January 8, 2012. The third and last option to see the exhibition is in  Cobra Museum of Modern Art, Amstelveen, The Netherlands, January 26 - April 22, 2012.

Before transport to Bern all objects are examined and conditions are reported. During shifts from one place to the other,  the works are examined again and conditions reports are consulted. SMS is very serious in taking care of their collection.

condition check in depot Stedelijk Museum Schiedam

Nienke Voorhuis

Nienke Voorhuis, kunsthistorica en kunst en antiekhandelaar  in Den Haag, lijst hier zelf het geconserveerde werkje weer in de lijst. Een optimale samenwerking met de klant.

Cursus Beheer en Behoud Erfgoedhuis Zuid Holland

Risico check door:
Susan Bos-Streekmuseum vd Krimpernerwaard,
Geerte Broersma-Mauritshuis
en Rosa Bilkes van het Haags Historisch Museum

Een geweldig goede en lekkere lunch in het Haags Hisorisch!

Samen met Museum consulent Judith Tegelaers in April weer de cursus Beheer en Behoud voor Museum medewerkers gegeven. De lokaties waren Beelden aan Zee, Cultureel Maçonniek Centrum 'Prins Frederik' (CMC) en het Haags Historisch Museum. Een bonte groep van 18 professionals en vrijwilligers uit de museumwereld die tezamen meer wilden weten over de preventieve conservering, schade factoren voor museale collecties zoals verkeerde luchtvochtigheid, verkeerde temperatuur, straling, insecten. Er werden praktijk oefeningen gedaan in het meten van UV en dag-licht, psychometrische kaarten werden ingevuld en besproken, insecten onderzocht, en een  risico-check uitgevoerd in het gast museum. En natuurlijk vooral veel uitwisseling van praktijkvoorbeelden van goede en slechte ervaringen.

Strip Lining Canvas 2

After impregnation of the strips, the adhesive is reactivated with a solvent and attached under pressure to the tacking margins. Maggie is nog completely satisfied with the result. Next step: more Plextols are going to be tested.

tacking margin with striplining

Strip Lining Canvas

Maggie is preparing canvas for strip lining. When canvas ages, gets damaged, and/or becomes brittle, it may require a support of new canvas. This type of damage and aging usually occurs on the sides of the painting (the tacking margins) where the canvas is nailed or stapled to the frame. Strips of new canvas must be measured and cut to cover the previous damage. The strips are prepared with a thermoplastic polymer adhesive. Maggie experimented with Lascaux, Plextol, and Mowilith and decided on Plextol. After the strips are prepared, they are applied to the backside of the original canvas with an iron. 

Scheuren in het linnen hechten 2

Alle scheuren zijn nu gehecht,  46 cm in totaal. Nu naar de voorzijde om daar de afwerking te bepalen.

voor hechten
ware grootte 5,5cm van links naar rechts

na hechten

Beheer en behoud van stoomschip ss Rotterdam

Als restaurator en museoloog begeleid ik de vrienden van  Stoomschip ss Rotterdam met het opstellen van een beheer en behoud plan voor de kunstcollectie en bijzondere interieurstukken van het schip. In samenwerkingsverband worden conditie rapporten opgesteld, een risico analyse gemaakt waarbij wordt uitgegaan van de 10 risico factoren( Robbert Waller en Stefan Michalsky).

Het uiteindelijk doel is dat de vrienden zelf een goed inzicht hebben in de materiële staat van de objecten, de grootste bedreigingen kennen en samen kunnen zorgen voor een zo goed mogelijk behoud voor de toekomst.

Vandaag was de eerste evaluatie van de rapporten en gingen we door het schip om voor de lichtgevoelige objecten de  straling te meten om te zien of warmte, daglicht of UVlicht daadwerkelijk een bedreiging zou vormen.

het team

Beatriz Mendes

Beatriz Veríssimo Mendes is a recent graduate from the Conservation and Restoration Masters programme of Lisbon University. She is currently carrying out a study on the surface of a painting by W.Dooijwaard

.

Detail under UV light

Conservering paneel

paneel na conservering

Eerder in de blog is gerapporteerd hoe in dit schilderij is geretoucheerd met Gamblin Colours. Nu is de conservering afgerond. Tijdens het werkproces is er regelmatig contact gehouden met de klant via emails met foto's en bezoekjes aan het atelier waarin werd overlegt over het retoucheren en de verniskeuze. Een nauwe samenwerking met de klant is altijd prettig, de klant is actief bij het proces betrokken en kan haar wensen kenbaar maken. En dat resulteert in een goed resultaat.

'Conservation Treatment Methodology:Restorers enlightenment'

In 2007 Object conservator Barbara Appelbaum wrote her second book 'Conservation Treatment Methodology'. 
Restauratoren Nederland invited her to give a masterclass on this subject. During the first day the theoretical session brought about a lively discussion between the thirty participants from different conservation discipline, art historians, scientists and other field related disciplines. The second day focused on three case studies brought up by the Tropenmuseum in which we were challenged to solve conservation dilemma’s using the methodology.

Today thursday 31 March 2011 Restauratoren Nederland and the Netherlands Cultural Heritage Agency will organise a panel discussion evening featuring Barbara Appelbaum entitled:Conservation treatment who descides?

Case study discussion standing Barbara Appelbaum

case study presentation by Agnes brokerhof

Scheuren in het linnen hechten

Dagen pielen onder de microscoop met een warme naald, pincet en speld om draadje voor draadje weer aan elkaar te hechten. Extra draadjes ertussen voor meer stevigheid...concentratie!